Người vi phạm giao thông có thể phải thực hiện lao động công ích thay vì chỉ nộp phạt tiền, theo đề xuất nghiên cứu sửa đổi Luật Xử lý vi phạm hành chính mới.
Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Công an nghiên cứu hình thức xử phạt bằng lao động công ích đối với người vi phạm giao thông.
Thông tin trên được nêu trong Thông báo số 435 của Văn phòng Chính phủ ngày 20/8, về kết luận tại cuộc họp sơ kết công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông 6 tháng đầu năm.
Theo đó, các bộ, ngành sẽ rà soát, tham mưu Chính phủ để đưa hình thức xử phạt mới này vào dự thảo sửa đổi Luật Xử lý vi phạm hành chính, trình Quốc hội trong thời gian tới.
Việc bổ sung hình phạt lao động công ích được kỳ vọng không chỉ mang tính răn đe mà còn tác động trực tiếp đến nhận thức của người vi phạm.
Thay vì chỉ nộp phạt tiền, họ sẽ phải dành thời gian tham gia các hoạt động phục vụ cộng đồng, từ đó nâng cao trách nhiệm công dân khi tham gia giao thông.

Trên thế giới, nhiều quốc gia đã áp dụng lao động công ích như một giải pháp thay thế hoặc đi kèm với phạt tiền. Tại Singapore, những người xả rác nơi công cộng có thể bị buộc dọn vệ sinh ở các khu vực công cộng.
Ở Mỹ, một số bang cho phép chuyển đổi tiền phạt đối với các lỗi nhẹ, như chạy quá tốc độ thấp hay đỗ xe sai chỗ, thành số giờ lao động công ích, điển hình là dọn dẹp công viên, trường học hoặc hỗ trợ tại các kho thực phẩm cộng đồng.
Một số quốc gia châu Á còn áp dụng hình thức nghiêm khắc hơn. Tại Thái Lan, Đài Loan hay Kenya, tài xế lái xe trong tình trạng say rượu có thể bị buộc tham gia công việc dọn dẹp nhà xác để trực tiếp chứng kiến hậu quả của tai nạn giao thông. Đây được coi là cách thức tác động mạnh mẽ đến tâm lý và hành vi của người vi phạm.
Hiện nay, Việt Nam chưa xác định cụ thể nhóm hành vi nào sẽ bị áp dụng lao động công ích hay thời lượng thực hiện bao lâu. Những chi tiết này sẽ được nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng trong quá trình xây dựng dự thảo luật, bảo đảm vừa khả thi vừa phù hợp điều kiện thực tế.
Nghị định 100/2019 và mới nhất là Nghị định 168/2024 vẫn đang là cơ sở quan trọng để xử lý vi phạm giao thông. Các quy định này đã nâng mức phạt mạnh tay đối với hành vi nguy hiểm như lái xe khi có nồng độ cồn, vượt đèn đỏ, đi ngược chiều trên cao tốc.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy sau những đợt cao điểm ra quân, tình trạng tái vi phạm vẫn diễn ra, thậm chí nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng xuất phát từ những hành vi này.