Trang
Sau bão Bualoi, mưa lớn kéo dài gây nhiều vụ sạt lở nghiêm trọng ở miền núi phía Bắc. Việc nhận biết sớm dấu hiệu và ứng phó đúng cách có thể cứu sống tài xế và hành khách.
Nội dung chính
Nguy cơ sạt lở đất luôn rình rập trên đường đèo dốc
Hôm 29/9, một vụ sạt lở nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn phường Sa Pa (Lào Cai), khi một mảng đồi lớn bất ngờ sụt xuống, cuốn theo một ôtô rơi xuống vực sâu khoảng 50 m. May mắn toàn bộ hành khách trên xe thoát nạn.
Sự cố này cho thấy mức độ nguy hiểm của hiện tượng sạt lở đất tại các khu vực đồi núi, đặc biệt sau mưa bão. Không chỉ gây hư hỏng tài sản, những vụ sạt lở còn có thể cướp đi tính mạng của tài xế và hành khách nếu không nhận biết và xử lý kịp thời.
Theo các chuyên gia, khi mưa to kéo dài sau bão hoặc áp thấp nhiệt đới, đất ở sườn núi dễ bị bão hòa nước, mất độ ổn định và có thể sạt trượt bất kỳ lúc nào.
Vì vậy, việc trang bị kiến thức nhận biết sớm và kỹ năng ứng phó là vô cùng quan trọng cho những người thường xuyên di chuyển qua các tuyến đường đèo dốc.
Dấu hiệu nhận biết khu vực có nguy cơ sạt lở
Yếu tố thời tiết là dấu hiệu đầu tiên và quan trọng nhất. Khi mưa lớn kéo dài nhiều ngày, đặc biệt sau bão, lượng nước thấm vào đất vượt quá khả năng giữ của nền đất, khiến kết cấu đất trở nên yếu và dễ sạt trượt.
Tài xế cần chú ý quan sát các biểu hiện trực quan như nước rỉ ra từ các khe nứt trên taluy dương, vách đất đổi màu sẫm, trở nên mềm nhão hoặc có dòng nước chảy tràn bề mặt thay vì thấm xuống, cây cối trên sườn núi nghiêng bất thường, bật gốc hoặc trơ rễ.
Ngoài ra, còn có các chỉ báo khác như đất đá lăn rơi từ vách núi xuống mặt đường, xuất hiện nhiều vết nứt trên nền đất hoặc mặt đường, lớp nhựa đường phồng rộp hoặc võng xuống sau mưa lớn.
Một dấu hiệu quan trọng nữa là âm thanh. Nhiều vụ sạt lở được báo trước bằng tiếng lạo xạo, tiếng răng rắc của đất đá dịch chuyển hoặc tiếng cây gãy. Nếu nghe thấy những âm thanh này, đặc biệt ngay sau mưa lớn, tài xế nên lập tức dừng xe ở nơi an toàn và rời khỏi khu vực nguy hiểm.
Chuyên gia khuyến cáo, khi lái xe trên đường đèo trong mưa bão, không nên bật nhạc quá to để có thể nghe rõ âm thanh bên ngoài, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Cách ứng phó khi sạt lở xảy ra
Khi phát hiện dấu hiệu sạt lở, tài xế và hành khách cần bình tĩnh, giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước, tránh dừng hoặc đỗ sát chân taluy dương. Tuyệt đối không cố vượt qua đoạn đường khi đất đá bắt đầu tràn xuống.
Nếu sạt lở xảy ra ngay trước mắt, tài xế nên nhanh chóng quyết định: rời khỏi xe hoặc ở lại trong xe. Trong đa số trường hợp, việc rời xe và tìm nơi trú ẩn an toàn, ở vị trí cao, kiên cố, tránh xa taluy dương sẽ tăng cơ hội sống sót.
Trong tình huống xe bị mắc kẹt do sạt lở và không thể thoát ra ngoài ngay lập tức, hành khách vẫn có thể tăng cơ hội sống sót và giảm thương vong nếu tuân thủ các nguyên tắc an toàn.
Trước hết, việc thắt dây an toàn cho tất cả mọi người là yếu tố then chốt. Khi xe bị lật, người không cài dây có thể bị hất văng như vật thể tự do, gây nguy hiểm cho bản thân và cả những người khác.
Ngoài ra, hành khách nên dùng tay bảo vệ vùng đầu để giảm thiểu chấn thương, đồng thời nhanh chóng tháo dây an toàn ngay sau khi xe dừng hẳn để tránh bị mắc kẹt.
Nếu cửa xe vẫn mở được, cần tìm cách thoát ra càng sớm càng tốt trước khi bị đất đá chặn kín. Trường hợp cửa không thể mở, hãy dùng búa thoát hiểm hoặc vật cứng để đập kính bên hông hoặc kính phía sau - vốn dễ phá hơn so với kính chắn gió.
Trong tình huống bị vùi lấp, cần dùng khăn hoặc áo che miệng và mũi để giảm hít phải bụi đất, đồng thời cố gắng giữ khoảng không gian thở. Hành khách nên tìm cách phát tín hiệu cầu cứu bằng cách bật đèn cảnh báo, nhấn còi xe hoặc tạo ra âm thanh để lực lượng cứu hộ dễ dàng phát hiện.
Ngoài ra, việc chuẩn bị sẵn các vật dụng thiết yếu như búa thoát hiểm, đèn pin, bộ sơ cứu, chai nước nhỏ trong xe cũng rất quan trọng để tăng khả năng sống sót cho đến khi lực lượng cứu hộ tiếp cận.
Dù có kiến thức nhận biết và kỹ năng ứng phó, cách phòng ngừa tốt nhất vẫn là tránh đi vào những khu vực có nguy cơ sạt lở cao trong điều kiện thời tiết xấu.
Khi có mưa lớn kéo dài, đặc biệt sau bão hoặc áp thấp nhiệt đới, tài xế nên hoãn chuyến đi, ở yên tại nơi an toàn và chỉ di chuyển khi thời tiết đã ổn định.
Chủ động tránh nguy cơ luôn hiệu quả hơn nhiều so với ứng phó khi sự cố đã xảy ra. Việc tuân thủ khuyến cáo của cơ quan chức năng và lắng nghe thông tin dự báo thời tiết sẽ góp phần giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.
Trang
