Trang
Chỉ còn chưa đầy hai tháng nữa, quy định bắt buộc lắp thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô sẽ có hiệu lực. Nhiều gia đình đang gấp rút tìm hiểu và chuẩn bị cho thay đổi quan trọng này, nhằm bảo vệ con trẻ khi di chuyển.
Quy định mới: Từ khuyến nghị thành bắt buộc
Theo Luật Trật tự an toàn giao thông, từ ngày 1/1/2026, tất cả ô tô chở trẻ em bắt buộc phải trang bị thiết bị an toàn phù hợp với độ tuổi và chiều cao của trẻ.
Cụ thể, trẻ dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35 m không được ngồi ở hàng ghế trước, đồng thời phải sử dụng ghế hoặc đệm an toàn riêng tại hàng ghế sau. Nếu không tuân thủ, tài xế có thể bị xử phạt từ 800.000 đến 1.000.000 đồng, tùy mức độ vi phạm.
Nhiều phụ huynh hiện mới bắt đầu tìm hiểu về ghế an toàn, đệm nâng và các thiết bị cố định trẻ em để kịp đáp ứng quy định mới, đồng thời đảm bảo an toàn cho con mình.
Vì sao cần ghế an toàn cho trẻ em?
Trẻ em có cấu trúc cơ thể nhỏ và yếu hơn nhiều so với người lớn, khiến việc ngồi ghế ô tô thông thường tiềm ẩn nguy cơ lớn. Khi phanh gấp hoặc va chạm, chỉ cần một lực tác động nhỏ cũng đủ khiến trẻ bị hất về phía trước với gia tốc cực lớn, gây chấn thương đầu, cổ hoặc tử vong.
Đặc biệt, dây an toàn trên ô tô được thiết kế cho người cao trên 1,4 m. Với trẻ nhỏ, dây thường vắt ngang cổ hoặc bụng – những vùng dễ tổn thương nhất – và có thể gây đứt mạch máu, gãy xương sườn hoặc nội thương nghiêm trọng nếu xảy ra va chạm.
Theo ước tính của Cơ quan An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NHTSA), việc sử dụng ghế trẻ em đúng cách có thể giảm 71% nguy cơ tử vong đối với trẻ sơ sinh và 54% đối với trẻ từ 1 đến 4 tuổi. Những con số này cho thấy ghế an toàn không chỉ là lựa chọn, mà là nhu cầu sống còn.
Các loại thiết bị an toàn phổ biến cho trẻ em
Tùy theo độ tuổi và vóc dáng, trẻ nhỏ sẽ cần các loại ghế và thiết bị an toàn khác nhau. Dưới đây là ba nhóm thiết bị chính được sử dụng phổ biến hiện nay.
1. Nôi trẻ em lắp ngược (Rear-facing seat)
Đây là loại ghế dành cho trẻ sơ sinh đến khoảng 12-24 tháng tuổi. Nôi được lắp ngược chiều di chuyển của xe – tư thế được đánh giá là an toàn nhất cho trẻ nhỏ.
Khi xe dừng gấp, lực quán tính sẽ phân tán đều dọc theo lưng ghế, thay vì dồn vào đầu và cổ – hai bộ phận rất yếu ở trẻ sơ sinh.
NHTSA khuyến nghị phụ huynh nên duy trì tư thế ngồi ngược càng lâu càng tốt, cho đến khi trẻ vượt giới hạn chiều cao hoặc cân nặng của ghế. Ghế phải có dây đai an toàn 5 điểm, ôm sát vai, ngực và hông, giúp bảo vệ toàn diện cơ thể trẻ.
2. Ghế trẻ em lắp xuôi (Forward-facing seat)
Khi trẻ đã vượt giới hạn của nôi quay ngược, có thể chuyển sang ghế lắp xuôi, phù hợp cho trẻ từ 2 đến 6 tuổi.
Ghế loại này cũng trang bị dây đai 5 điểm và chốt cố định phía trên (top tether), giúp ghế gắn chặt vào thân xe.Thiết kế này đảm bảo lực va chạm được phân bố đều lên cơ thể, tránh tình trạng dây ép mạnh vào vùng bụng hoặc ngực.
Trẻ nên sử dụng ghế này đến khi đạt giới hạn cân nặng hoặc chiều cao mà nhà sản xuất khuyến nghị, thường khoảng 18-29 kg. Sau đó, trẻ có thể chuyển sang giai đoạn tiếp theo.
3. Ghế đôn nâng (Booster seat)
Khi trẻ đã vượt quá giới hạn về độ tuổi, cân nặng hoặc chiều cao của ghế ngồi lắp xuôi, bước tiếp theo là chuyển sang sử dụng ghế đôn nâng (booster seat). Loại ghế này được thiết kế cho trẻ em trong độ tuổi từ 6 đến 10, có cân nặng khoảng 18-36 kg và chiều cao từ 100-135 cm.
Khác với ghế ngồi trẻ em thông thường, booster seat không có dây an toàn riêng mà tận dụng dây đai an toàn sẵn có của xe. Chức năng chính của ghế là giúp nâng chiều cao của trẻ để dây an toàn nằm đúng vị trí – phần dây vai vắt qua giữa vai và ngực, còn dây ngang ôm sát phần đùi. Nếu dây đai đặt sai vị trí, đặc biệt vắt qua bụng, nguy cơ chấn thương vùng bụng hoặc xương sườn sẽ tăng cao khi xảy ra va chạm.
Booster seat hiện có hai loại phổ biến: loại có tựa lưng (high-back booster) giúp hỗ trợ đầu và vai tốt hơn, và loại không tựa lưng (backless booster) có kích thước nhỏ gọn, thuận tiện khi di chuyển.
Dù chọn loại nào, Cơ quan An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia Mỹ (NHTSA) vẫn khuyến nghị trẻ em dưới 13 tuổi nên ngồi ở hàng ghế sau, vị trí an toàn nhất trong trường hợp túi khí phía trước được kích hoạt.
Trẻ chỉ nên ngừng sử dụng booster seat khi đã cao trên 140-145 cm và có thể ngồi thoải mái với đầu gối gập tự nhiên qua mép ghế. Khi đó, dây vai phải nằm giữa ngực, còn dây ngang ôm sát phần đùi. Nếu chưa đạt được tư thế này, việc tiếp tục sử dụng ghế đôn vẫn là cần thiết để đảm bảo an toàn tối đa.
Cách chọn và lắp đặt ghế trẻ em an toàn
Hiện nay, thị trường cung cấp đa dạng các loại ghế an toàn cho trẻ em, bao gồm cả những mẫu chuyên biệt cho từng giai đoạn phát triển và các dòng ghế đa năng có thể điều chỉnh theo độ tuổi.
Trong đó, ghế "tất cả trong một" (all-in-one car seat) được thiết kế linh hoạt, sử dụng được từ khi trẻ sơ sinh cho đến lúc lớn hơn. Loại ghế này có thể thay đổi cấu hình bằng cách tháo lắp các tấm đệm, cho phép chuyển đổi giữa các chế độ như ghế quay ngược, ghế quay xuôi và ghế đôn nâng, phù hợp với sự phát triển của trẻ theo thời gian.
Bên cạnh đó, vẫn có nhiều loại ghế chỉ dành cho một giai đoạn nhất định, do đó cha mẹ cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi lắp đặt để nắm rõ giới hạn về cân nặng, chiều cao cũng như tư thế lắp đặt đúng cách.
Ngoài việc lựa chọn ghế phù hợp, yếu tố quan trọng không kém là đảm bảo phương tiện có trang bị hệ thống cố định ghế an toàn như ISOFIX (chuẩn châu Âu) hoặc LATCH (chuẩn Mỹ).
Đây là các điểm neo được gắn trực tiếp vào khung xe, giúp ghế cố định vững chắc, giảm thiểu xê dịch khi phanh gấp hoặc xảy ra va chạm. Với những xe không được trang bị sẵn, phụ huynh vẫn có thể lắp đặt ghế bằng dây an toàn, nhưng cần siết chặt đúng kỹ thuật và kiểm tra thường xuyên để đảm bảo an toàn.
Cuối cùng, người sử dụng cần tuyệt đối tuân thủ giới hạn cân nặng và chiều cao do nhà sản xuất quy định. Việc sử dụng ghế vượt quá giới hạn này có thể làm giảm hiệu quả bảo vệ, thậm chí khiến dây đai hoặc khung ghế mất tác dụng khi xảy ra va chạm. Một chiếc ghế an toàn cho trẻ chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi được lựa chọn và sử dụng đúng cách, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ.
Trang
